Kulak Zarı Yırtılması Nedir? Kulak Zarı Yırtılması Belirtileri
Emy İşitme
Kulak zarı insanın işitme yeteneğini muhafaza eden önemli bir yapıdır. Dış kulak yolunu orta kulağa bağlayan bu ince zar, çeşitli etkenlere maruz kalarak yırtılabilir. Kulak zarı yırtılması genellikle dış kulak yoluna gelen darbeler, ani basınç değişimleri, kafa travmaları, yabancı cisimlerin kulak içine ilerletilmesi veya orta kulak iltihapları gibi sebeplerden kaynaklanır.
Kulak zarının yırtılması nedir nadir görülen bir durum olsa da bu olumsuz durumun meydana gelmesiyle birlikte işitme kaybı riski de artar. Özellikle şiddetli darbeler, kaza sonucu kafa kemiği kırıkları veya kulak içine sokulan cisimler kulak zarında hasara yol açabilir. Kulak zar yırtılması genellikle kulağın içine kaçan sıvılar ve ortamda bulunan mikropların orta kulağa ulaşmasına neden olabilir.
Orta kulak iltihapları da kulak zarının yırtılmasına sebep olabilen önemli etkenlerden biridir. Bu durumda orta kulak iltihabının neden olduğu basınç artışı kulak zarını zorlar ve yırtılmasına yol açabilir.
Kulak Zarı Yırtılması Nedir?
Kulak zarı orta kulağı iç kulağın dış etkenlerden koruyan ve ses titreşimlerini iç kulağa ileten ince bir zar olarak bilinir. Cilt benzeri dokusu sayesinde kulak zarı, ses dalgalarını alır ve iç kulağa yönlendirir. Aynı zamanda dış kulak yoluna gelen mikropları ve bakterileri engelleyerek iç kulağı enfeksiyonlardan korur. Ancak bazı durumlarda kulak zarında çeşitli nedenlere bağlı olarak boşluklar oluşabilir. Bu boşlukla iç kulak zar yırtılması veya delinmesine yol açabilir.
Kulak zarı yırtılması kulak zarının cilt benzeri yapısında meydana gelen bir açıklık veya delik durumudur. Bu durum kulak zarının işlevini kaybetmesine ve iç kulağın dış etkenlere karşı daha savunmasız hale gelmesine neden olur. Kulak zarı yırtıldığında iç kulağa gelen ses titreşimleri düzensiz bir şekilde iletilir.
Kulak zarının yırtılmasına sebep olan faktörler arasında şiddetli basınç değişiklikleri, kafa travmaları, kulak içine sokulan yabancı cisimler, orta kulak enfeksiyonları ve patlayıcı seslere maruz kalma gibi durumlar bulunabilir. Yırtılma genellikle ani ve keskin bir sesle, kaza veya yaralanma sonucunda ortaya çıkar. Kulak zarı yırtılması nasıl geçer için uzman doktora başvurmalıdır.
Kulak Zarı Yırtılması Nasıl Olur?
Kulak zarı yırtılması nasıl olur çeşitli sebeplerden kaynaklanabilen ve genellikle acil müdahale gerektiren bir durumdur. Bu duruma sebep olan başlıca unsurlar, kulak sağlığına dikkat edilmediğinde veya dikkatsizce yapılan eylemler sonucunda ortaya çıkabilir. Ayrıca şu gibi durumlardan da yine kaynaklanabilir:
- Kulak temizliği için yanlış yöntemler kullanmak, özellikle pamuklu çubukları kulak içine sokmak, kulak zarına zarar verebilir.
- Yüksek rakımlı bölgelere seyahat etmek, uçak yolculukları yapmak veya tüplü dalış gibi etkinlikler sırasında ortaya çıkan ani basınç değişiklikleri, kulak zar yırtılması zemin hazırlayabilir.
- Aşırı güçlü sümkürmek burun tıkamak veya nefes tutmak gibi eylemler kulak içinde yüksek basınç oluşturarak kulak zarının yırtılmasına yol açabilir.
- Çok yüksek ses dalgalarının yayılmasına neden olan patlama gibi olaylar kulak zarına zarar verip kalıcı hasara yol açabilir.
- Kafaya alınan bir darbe veya kaza sonucu oluşan ciddi bir kafa travması kulak zarının yırtılmasına sebep olabilir.
- Kulağa doğrudan basınç uygulayan cisimler veya sert darbeler kulak zarının yırtılmasına neden olabilir.
- Orta kulak veya iç kulak enfeksiyonları kulak zarının arkasında irin ve sıvı birikmesine yol açabilir. Bu durum, kulak zarının yırtılmasına neden olabilir.
Kulak zarı yırtılması durumu, genellikle acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Bu nedenle herhangi bir semptom belirtilirse, uzman bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Kulak zarı yırtılması tedavisi yırtığın büyüklüğüne, tipine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenecektir.
Kulak Zarı Yırtılması Nasıl Anlaşılır?
Genellikle ani bir olayın sonucunda ortaya çıkar ve bir dizi belirtiyle kendini gösterir. Bu belirtiler kişinin yaşadığı durumun ciddiyetine ve yırtığın büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir:
- Ani ve Şiddetli Ağrı
- Kulakta Kanama
- İşitme Kaybı
- Kulak Çınlaması
- Baş Dönmesi (Vertigo)
Kulak zarı yırtılması durumunda, bu belirtilerle karşılaşıldığında hemen uzman bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, kulak zarı yırtılmasının etkilerini en aza indirgeme konusunda kritik bir rol oynar.
Kulak Zarı Yırtılması Belirtileri
Kulak zarı yırtılması belirtileri çeşitli hallerle kendini gösteren bir durumdur. Kulak zarı yırtılması belirtileri yırtığın sebebini ve etkilediği bölgeyi gösteren önemli ipuçları sunar. Söz konusu belirtiler genel anlamda şöyledir:
- Ağrı
- İrin veya Kanlı Akıntı
- İşitme Sorunu
- Kulak Çınlaması (Tinnitus)
- Vertigo
- Bulantı veya Kusma
- Kulakta Kaşıntı ve Sıcaklık Hissi
Kulak zarı yırtılması belirtileri nedenini belirlemek için uzman bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Uygun tedavi bu belirtilerin etkilerini azaltmaya ve olası komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir.
Kulak Zarı Yırtılmasına Nasıl Önlem Alınır?
Kulak zar yırtılması kadar buna karşı nasıl önlem alınabileceği de önemlidir. Özellikle burun tıkanıklığı, sinüzit ve geniz akıntısı gibi şikayetleri olan bireylerin uçak seyahatleri ve su altı dalışlarından kaçınmaları önemlidir.
Kulak zarı yırtığı olanların, kulak zarını koruma konusunda daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Öncelikle kulağa kesinlikle su kaçmamasına özen gösterilmelidir. Bu amaçla eczaneden alınan kulak tıkaçları tercih edilebilir.
Kulak zarı yırtığının onarımı kulak zarı ameliyatı ile gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında yeni zar, bireyin kendi vücudunda, kulağın arka tarafındaki kasın üzerinden alınarak oluşturulur. Başka bir deyişle kulak zarı tamiri için yapay zar kullanılmaz.
Dış kulak yolunun önündeki kıkırdak ile zarın kombine kullanılması, iz bırakmamakla birlikte tutma şansı ve dayanıklılık açısından en çok tercih edilen yöntemlerden biridir.
Kulak Zarı Yırtılması Nasıl Geçer?
Kulak zar yırtılması nasıl geçer kapsamında durumu teşhis etmek için KBB uzmanları, genellikle ışıklı bir alet olan otoskopu kullanarak kulak içini görsel olarak inceleyebilir. Bu yöntem yırtık veya deliklerin kolayca tespit edilmesini sağlar. Ayrıca timpanometri gibi özel testler de kulak zarının durumu hakkında detaylı bilgi sunabilir.
Timpanometri kulak zarının basınç değişikliklerine nasıl tepki verdiğini ölçerek yırtık veya delikleri belirlemede etkili olabilir. Yırtılan kulak zarları genellikle zamanla kendiliğinden iyileşme eğilimindedir. Hafif yırtıkların çoğu birkaç hafta içinde kendi kendine iyileşir. Bu durumda uzman doktor tarafından belirlenen bir süre boyunca gözlem ve bekleme yaklaşımı uygulanabilir.
Kulak zarı yırtılması halinde, tedavi planı bireysel özelliklere ve yırtığın şiddetine bağlı olarak belirlenir. Uzman bir KBB doktoru hastanın durumunu değerlendirerek en uygun tedavi seçeneğini belirler ve hastanın sağlıklı bir iyileşme süreci geçirmesine yardımcı olur.
Kulak Zarı Yırtılması Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Timpanoplasti işitme iyileşmesine destek sağlamak amacıyla kulak zarının onarımını içeren cerrahi bir işlemdir. Bu prosedür gerektiğinde orta kulak kemiklerinin onarımını veya yeniden yapılandırılmasını da içerebilir.
Kulak zarı yırtılması tedavisi operasyonu lokal ya da genel anestezi altında gerçekleştirilir. Çeşitli tekniklerle uygulanabilir. Ameliyat kulak arkasından veya kulak içinden erişim yoluyla yapılabilir. Ancak kulak içinden yapılabilmesi için deliğin küçük olması veya kulak kanalının uygun genişlikte olması gereklidir. Deliği kapatmak için kullanılan doku (yama), kulak kıkırdağı, kıkırdağı saran zar, her ikisi birden veya kulak arkasındaki çiğneme kasının zarı olabilir.
Yamanın kulak zarı ile kaynaşıp bütünleşmesi genellikle 2-3 hafta sürer. Kulak zarı operasyonu genellikle başarılı bir şekilde tamamlanan bir cerrahi işlemdir. Ancak delik kapanmazsa, tekrar operasyon gerekebilir. İşitmenin düzelmesi genellikle ortalama 2-3 ay sürebilir. İşitme ile ilgili değerlendirme yapabilmek için en az 6 hafta beklenmelidir. Kulak zarı yırtılması ne kadar sürede iyileşir böylece cevaplanabilir.
Operasyon sonrasında kulak içinde çözünen süngerlerin bulunması nedeniyle tıkanıklık yaşanabilir ve bu süngerlerin tamamen erimesi genellikle 20 günü bulur. Ameliyatın ardından 20 gün sonra işitme düzelir; ancak bunu tam anlamıyla fark etme süresi genellikle 2 ayı bulur.
Yama
Kulak zar yırtılması doğal olarak iyileşmezse, hekiminiz kulak zarını yama yöntemiyle tedavi edebilir. Bu prosedür genellikle erken aşamalarda, yani kulak zarı yırtığının meydana gelmesini takip eden günlerde uygulanır. Özellikle darbe sonucu oluşan yırtıklarda sıkça tercih edilen bir yöntemdir.
Yama işlemi zar üzerindeki yırtığın üzerine ilaç içeren özel bir kağıt yama yerleştirilmesini içerir. Bu yerleştirilen yama zarın tekrar büyümesini ve iyileşmesini teşvik eder.
Antibiyotikler
Kulak zarı yırtılması tedavisi için antibiyotik kullanımı, kulak zarı yırtılmasına neden olan enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılabilir. Aynı zamanda yeni enfeksiyonların gelişmesini önler. Hekim bu amaçla oral antibiyotikler veya ilaçlı kulak damlası reçete edebilir ve her ikisini aynı anda kullanmanızı önerebilir. Ancak bunlar doktor önerisi ile alınmalı reçetesiz şekilde kullanılmamalıdır.
Cerrahi Müdahale
Nadir durumlarda, kulak zarı yırtılması nasıl geçer için cerrahi müdahale gerekebilir. Kulak zarı delinmesi ameliyatı timpanoplasti olarak adlandırılır. Söz konusu işlem sırasında cerrah, vücudunuzun başka bir bölgesinden alınan doku ile kulak zarındaki yırtığı kapatır. Bu işlem genellikle ayakta tedavi şeklinde uygulanabilir.
Evde Uygulanabilecek İşlemler
Yırtılmış bir kulak zarının neden olduğu ağrıyı hafifletmek için evde, doktorun önerileri doğrultusunda ağrı kesici kullanmak ve sıcak, kuru kompres uygulamak yardımcı olabilir. Kulağınızı kuru tutmak da iyileşme sürecini hızlandırabilir.
Kulak Zarı Ameliyatı Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kulak zarı yırtılması tedavisi olduktan sonra, kişilerin bu kapsamda dikkat etmesi gereken bazı konular vardır. Genel anlamda bunlar aşağıda olduğu şekildedir:
- Kulak sargısı 24 saat içinde çıkarılır.
- Dış kulak yolundaki tampon yaklaşık olarak 1-3 hafta içinde çıkarılır.
- Eğer hafif bir ağrı varsa, basit ağrı kesicilerle hafifletilebilir.
- Zamanla azalan hafif bir akıntı olabilir.
- Kulak arkasında yapılan kesik durumunda bölgede hafif bir uyuşukluk oluşabilir. Bu durum normaldir ve kendiliğinden düzelir.
- Yamanın sabitlenmesi için kullanılan maddeler, kendiliğinden erir ve çıkarılmaya gerek yoktur.
Ayrıca doktorunuz da gerekli bilgilendirmeleri yapmaktadır. Kişiler tüm bunlara özen göstermelidir. Uygulama ardından da şu gibi hususlara ayrıca dikkat etmelidir:
- Ameliyatı takip eden ilk hafta, baş yukarıda olacak şekilde yatılmalıdır.
- Beslenme, yumuşak, lifli ve sulu gıdalarla sürdürülmelidir.
- Öksürmekten ve ıkınmaktan kaçınılmalıdır.
- En az 1 ay boyunca ağır fiziksel aktivitelerden ve sporlardan, en az 6 ay süresince su sporlarından uzak durulmalıdır.
- Operasyondan sonraki 15 gün içinde ağır kaldırma yapılmamalıdır.
- Ameliyat sonrası en az 2 ay boyunca kulağa su kaçmamasına dikkat edilmelidir.
Bunların yanı sıra doktorunuzun da iç kulak zarı yırtılması tedavisi üzerine söylediği konulara özen gösterilmesi gerekir.
Kulak Zarı Yırtılması Ne Kadar Sürede İyileşir?
Kulak zarındaki delikler genellikle birkaç hafta, bazen birkaç ay içinde kendiliğinden iyileşir. Bu iyileşme sürecinde kulağın su temasından ve travmalardan kaçınması önemlidir. Kendiliğinden iyileşmeyen kulak zarı deliklerine müdahale edilmesi gerekebilir.
