Vertigo Hastalığı Nedir? Vertigoya Ne İyi Gelir?
Emy İşitme
Vertigo çevrenizdeki şeylerin veya kendinizin döndüğü bir duygu yaratır. Bu durum genellikle mide bulantısı, kusma ve denge kaybı ile birlikte ortaya çıkar. Vertigo sıkça baş dönmesi olarak adlandırılır; ancak her baş dönmesi aslında bu hastalık değildir. Ataklar belirsiz olabilir veya kişinin günlük aktivitelerini engelleyecek kadar şiddetli olabilir.
Vertigo belirtileri ve tanısı konulurken ilk adım, hastanın hissettiği duyguyu tarif etmesidir. Daha sonra merkezi sinir sistemi ve iç kulakla ilgili testler altta yatan nedeni bulmaya yönelik olarak yapılır. Beyne kan akışı sorunu düşünülüyorsa, doppler ultrason, BT anjiyografi, manyetik rezonans anjiyografi (MR) veya kateter anjiyografi gibi yöntemler uygulanabilir.
Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Bu sitede yer alan hiçbir şey, ziyaretçiler tarafından herhangi bir karar veya eyleme neden olacak bir öneri olarak değerlendirilemez. Böyle bir durumda, tüm sorumluluk bu siteyi ziyaret edenlere ait olacaktır. Sağlık sorunlarınız için öncelikle doktora gitmeniz gerekmektedir.
Vertigo Hastalığı Nedir?
Vertigo nedir sorusunun cevabı genel anlamda denge kaybı ve sersemlik hissi olarak tanımlanmaktadır. Günlük konuşma dilinde vertigoyla baş dönmesi aynıymış gibi kullanılsa da gerçekte aynı şeyi ifade etmez. Bu hastalık basit baş dönmeleri olarak nitelendirilemeyecek, genel bir tıbbi semptomdur.
Vertigo genellikle hızlı hareket etme, eğilip kalkma gibi durumlarda ortaya çıkabilir. Ancak kişi küçük hareketlerde, yürürken veya dinlenirken bile sallanma, sersemleme veya vertigo hissi yaşayabilir. Denge duygusunu değiştirir ve düşme riskini artırabilir.
Hızlı hareket etme, hızlı dönme, yürüme veya araç kullanma nedeniyle ortaya çıkabilen veya hareketle bağlantılı olmayan, kendi kendine gelişebilen vertigo, birkaç saniyeden birkaç saate kadar sürebilen akut veya keskin ataklarda ortaya çıkabilir. Bunlar Vertigo belirtileri nelerdir kapsamında da düşünülebilir.
Sıkça görülen semptomlardan biri olan vertigo hastalık değil, ancak hastalığın belirtisi olabilir. Hatta çok nadiren şiddetli hapşırmanın bile tetikleyebileceği vertigonun altında ciddi sağlık sorunları olabilir. Genel anlamda Vertigo hastalığı nedir sorusuna böylece yanıt verilebilir.
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigo başlangıcı denge sorunlarına bağlı olarak kişinin düşüp yaralanmasına neden olabilir. Zihinsel karışıklık ve muhakeme bozukluğu, baş dönmesi yaşayan bir kişinin yürümesini zorlaştırabilir, mide bulantısına yol açabilir ve korku ile endişe uyandırabilir.
Eğer daha önce vertigo sorunu yaşamadıysanız, aniden ortaya çıktıysa ve uzun süre düzelmediyse, en kısa sürede doktora başvurmalısınız. Vertigo kendi başına belirtidir ve tipik belirtileri yoktur çünkü hastalık değildir. Ancak altta yatan nedenlere bağlı olarak gelişen vertigo şu belirtilerle birlikte ortaya çıkabilir:
- Mide bulantısı
- Göz kararması
- Kulak çınlaması
- Vücut dengesizliği
- Karar verme yetisinde bozukluk
- Tansiyon düşmesi
- Şiddetli ataklar
- Kulakta basınç hissi
- Kuvvet kaybı
- Görme bozukluğu
Bunlar genel anlamda Vertigo belirtileri olarak açıklanabilir. Peki, Vertigo neden olur?
Vertigo Neden Olur?
Vücuttaki denge organlarından herhangi birinde meydana gelen bir rahatsızlık, vertigoya yol açabilir. Bu nedenle, hastalığa sebep olan rahatsızlıklar detaylı şekilde incelenmelidir.
Vertigoya neden olan hastalıklar arasında, kulakla ilgili hastalıklar ön plandadır. Pozisyonel vertigo iç kulak sinirinin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan vestibüler nörit, iç kulak sıvı basıncının artması şeklinde tanımlanan Meniere hastalığı gibi hastalıkların ilk belirtisi genellikle vertigodur.
Vertigo baş hareketleriyle ilişkilendiriliyorsa pozisyonel vertigo düşünülebilir; vestibüler nörit ise üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında uzun süren şiddetli vertigo ataklarına işaret edebilir. Meniere hastalığı ise kulakta çınlama ve basınç hissi ile birlikte baş dönmesi olarak kendini gösterebilir. Bu tür durumların detaylı incelenmesi genellikle bir kulak burun boğaz hekimi tarafından yapılır. Merkezi sinir sistemi kaynaklı vertigo nedenleri arasında migren öne çıkar. Peki Vertigo tetikleyen yiyecekler hangileri?
Vertigo Tetikleyebilen Yiyecekler
Tuz vücutta sıvı tutulmasına yol açar, bu da kulak içindeki sıvı dengesizliğini etkileyerek vertigo belirtilerini tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir.
Kulak içindeki sıvı dengesizliği, vertigonun birçok sebebinden biridir ve bu durumu kontrol altına almak için sıvı alımını sınırlamak gerekebilir. Özellikle, iç kulak hastalıklarına sebep olan, örneğin Meniere hastalığı gibi durumlarda, tuz tüketimini kısıtlamak önemli olabilir. Tuz alımının azaltılması, sıvı dengesizliğini önleyerek vertigo belirtilerini azaltabilir. Bu noktada şeker de önemli bir faktördür.
Yüksek şeker içeren yiyecekler, vertigo hastaları için zararlı olabilir, çünkü kan şekeri seviyelerini artırabilir ve belirtileri şiddetlendirebilir. Bu durum, kan şekeri seviyelerinin dalgalanması ve ani yükselmesi ile ilişkilidir.
Yüksek şeker içeren yiyecekler, kan şekerini hızla yükseltir ve ardından hızla düşürür. Bu dalgalanmalar, vertigo belirtilerini tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir. Bu nedenle hastalar şekerli yiyeceklerden ve içeceklerden mümkün olduğunca kaçınmalıdır. Tüm bunlar aynı zamanda Vertigo nasıl geçer kapsamında da bilinmesi önerilen konulardır.
Vertigo Krizinde Ne Yapmalı?
Vertigo krizinde ne yapmalı? Sorusu da sıklıkla sorulmaktadır. Bu esnada güvenli alana çekilmek ve hareketsiz kalmak önemlidir. Kriz sırasında en kritik nokta hareketsizlik sağlamaktır. Bu süreçte stresli düşüncelerden uzak durmak önemlidir. Kriz anında birey, kendini telkin ederek krizin geçeceğine dair olumlu düşünceler beslemeli ve psikolojik rahatlama sağlamalıdır.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek, stresten uzak durmak ve sağlıklı beslenmek, vertigo krizinin oluşumunu engelleyici faktörlerdir. Bu sebeple bireylerin yaşam tarzlarına dikkat etmeleri önemlidir. Kriz sırasında başınızı sabit tutup tek noktaya odaklanmak, baş dönmesinin şiddetini azaltabilir. Vertigo krizi anında, dikkatinizi nefesinize vererek sakinleşmek en önemli adımlardan biridir. Bu amaçla, önceden nefes egzersizleri yapmayı deneyebilirsiniz.
Vertigoya Ne İyi Gelir?
Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek ve bunları devam ettirmek, hem vertigo hem de genel vücut sağlığı için faydalıdır. Günlük işler ve diğer sorumluluklar nedeniyle bedeni ihmal etmek, sadece hastalıklara zemin hazırlamakla kalmaz, aynı zamanda stres seviyesini de artırabilir. Vücudun en önemli zayıflatıcısı kontrol altına alınamayan stres olmaktadır. Vertigoyla baş etmeye yardımcı olabilecek şeyler şunlar olarak sıralanabilir:
- Stresi kontrol etmek
- Sağlıklı beslenmek
- Kuruyemiş tüketmek
- Güneşlenmek
- Tuzu azaltmak
- Bol su tüketmek
- Düzenli egzersiz programı yapmak
- Ani hareketler yapmamak
Tüm bunlar hastalık için önerilen konular arasındadır. Kısa süre içinde Vertigo tedavisi için uzman doktora görünmek de unutulmamalıdır.
Vertigo Egzersizleri
Vertigo egzersizleri oldukça fazla olup hastalar bunları da bilmelidir. Vertigoya iyi gelen hareketlerden biri olan Epley manevrası uygulanabilir, özellikle Vertigo sol kulak ve yandan geliyorsa şu adımlar izlenir:
- İlk olarak yatağınızın kenar bölümüne oturun. Sonrasında ise başınızı 45 derece sola yöneltin (sol omzunuza kadar olmamalı). Uzanırken baş omuzların arasında kalması için altınıza yastık yastık yerleştirin.
- Başınızda yatakta bulunurken hızlı şekilde sırt üstü biçimde uzanın. Bu esnada yastık omuzlarınızın altında kalmalıdır. Böylece 30 saniye kadar bekleyin.
- Kafanızı kaldırmadan yarım açıyla (90 derece) sağa çevirin ve böylece 30 saniye kadar bekleyin.
- Kafanızı ve vücudunuzu ardından yan tarafından sağa doğru çevirin. Bu sayede yere bakıyor hale gelmelidir ve 30 saniye beklenmelidir.
- Yavaş bir şekilde oturun. Lakin birkaç dakika boyunca yatakta durun.
Buna ek olarak, farklı Vertigo egzersizleri da mevcuttur. Ancak her biri doktorunuz tarafından önerildiği durumda yapılmalıdır.
Vertigo Geçer Mi?
Genellikle vertigo kendiliğinden geçer. Ancak eğer vertigo tarafından yaratılan baş dönmesi çok şiddetli ve sık tekrarlıyorsa, bir kulak burun boğaz doktoruna başvurarak vertigoyu yönetmeniz ve semptomları hafifletmek için yardımcı olabilecek tedavi seçeneklerini değerlendirmeniz önemlidir.
